Haşimato tiroiditinin fonksiyonel tıp yaklaşımıyla tedavisi nasıl yapılır?
Haşimato hastalığı (haşimato tiroiditi) tiroid bezinin otoimmün bir bozukluğudur ve hipotiroidizmin en sık karşılaşılan nedenidir. Japon doktor Hakaru Hashimoto’nun 1912’de tanımladığı haşimato tiroiditi, bağışıklık sisteminin tiroid dokusuna saldırması sonucu ortaya çıkar. Bu saldırılar sonucunda tiroid inflamasyonu ve hormon üretiminin azalması gibi neticeler ortaya çıkar. Geleneksel tıpta sentetik tiroid hormonu takviyeleri kullanılırken, fonksiyonel tıp daha bütüncül bir yaklaşımı benimser.
Haşimato hastalığının patofizyolojisi
- Otoimmün süreç
Haşimato hastalığında bağışıklık sistemi, tiroid bezi antijenlerine; özellikle de tiroid peroksidaz (TPO) ve tiroglobuline karşı antikorlar üretir. Bu otoantikorlar, tiroid hücrelerine saldırır ve tiroid hormonlarının üretimini bozar. Bağışıklık sistemi yanıtının yanlış yönetimi, tiroid fonksiyonlarında azalmalara ve hipotiroidizme yol açar. Tüm bunlar metabolizmanın tamamını olumsuz etkiler.
- Genetik ve çevresel etkenler
Haşimato hastalığının meydana gelmesinde hem genetik hem de çevresel etkenlerin rol aldığı bilinmektedir. Genetik yatkınlığı olan bireyler, çevresel tetikleyicilere maruz kaldıklarında hastalığın semptomlarını daha hızlı deneyimleyebilir. Bu çevresel tetikleyici etkenler arasında fazla veya yetersiz iyot alımına dayalı iyot dengesizliği, viral ve bakteriyel enfeksiyonlar, stres ve hormonal dengesizlikler sıralanabilir.
Haşimato hastalığının klinik bulguları
Tiroid hormonları giderek dengesizleştiğinde zamanla kronik hale gelen semptomlar görülür. Bu semptomlar arasında en yaygın olanlar şunlardır: Yorgunluk ve halsizlik, kilo alımı, soğuğa karşı duyarlılık, depresyon, kuru cilt ve saç dökülmesi, adet düzensizlikleri. Bu semptomların birkaçının bir arada görülmesi beklenir.
Haşimato teşhisi genellikle kan testleri ile konur. Yüksek TSH seviyeleri ve düşük serbest T4/T3 hormonları hipotiroidizmi işaret ederken, TPO antikorlarının varlığı haşimato teşhisini doğrular.
Fonksiyonel tıp yaklaşımıyla haşimato hastalığının tedavisi
Hastalığın altında yatan biyolojik nedenleri inceleyerek kökten çözüm sunmayı hedefleyen fonksiyonel tıp yaklaşımı ile haşimato tedavisinde şu maddeler ön plana çıkar:
- Bağırsak sağlığının korunması: Otoimmün hastalıkların kökeninde bağırsak geçirgenliğinin artması ve sızdıran bağırsak sendromu önemli bir rol oynar. Bu durum vücutta inflamasyonu tetikleyerek bağışıklık sisteminin aşırı aktif hale gelmesine neden olabilir. Fonksiyonel tıp yaklaşımında uygulanan antiinflamatuvar diyet sayesinde bağırsak sağlığını iyileştirmek ve inflamasyonu azaltmak mümkündür. Probiyotik ve prebiyotik takviyeleri ile bağırsak mikrobiyotası desteklenir.
- Bağışıklık sisteminin düzenlenmesi: Bağışıklık sistemini dengelemeye yönelik protokoller ile otoimmün süreçler kontrol altına alınmaya çalışılır. Örneğin pek çok hastada D vitamini takviyesi bağışıklık sistemini destekler. Adaptojen bitkiler (ashwagandha gibi) stresin bağışıklık sistemi üzerindeki etkilerini hafifletir.
- Hormonal dengenin sağlanması: Sadece tiroid hormonları değil, kortizol ve östrojen gibi diğer hormonlar da tiroid sağlığını etkileyebilir. Fonksiyonel tıpta stres yönetimi ile kortizol dengesi sağlanır, insülin direnci ise düşük karbonhidrat diyetleriyle kontrol altına alınır.
- Çevresel toksinlerden arındırma: Çevresel toksinlerin otoimmün hastalıklara hem zemin hazırladığı hem de süreç içinde olumsuz etkilediği bilinir. Fonksiyonel tıpta ağır metal detoksu ve çevresel kimyasal maruziyetin azaltılması önerilir.
- Mikrobesin takviyeleri: Selenyum, çinko ve magnezyum gibi mikrobesinler, tiroid fonksiyonlarını destekler. Araştırmalar, selenyum takviyesinin tiroid antikorlarını azaltabileceğini göstermektedir.
Haşimato ile ilgili sık sorulan sorular ve yanıtları
- Haşimato hastalığı tedavi edilebilir mi?
Haşimato hastalığı tamamen tedavi edilemese de semptomlar yönetilebilir ve fonksiyonel tıpla iyileşme sağlanabilir. - Fonksiyonel tıpta hangi testler kullanılır?
Fonksiyonel tıp, bağırsak sağlığı, hormon dengesi, çevresel toksin maruziyeti ve genetik faktörler gibi kapsamlı testlerle hastalığın kök nedenlerini araştırır. - Glutensiz diyet gerçekten işe yarar mı?
Evet, glutensiz diyet bağırsak sağlığını iyileştirerek otoimmün yanıtları hafifletebilir. - D vitamini neden önemlidir?
D vitamini, bağışıklık sisteminin düzenlenmesine yardımcı olur ve otoimmün süreçleri yavaşlatabilir. - Probiyotikler haşimato tedavisine nasıl destek sağlar?
Probiyotikler bağırsak mikrobiyotasını düzenleyerek inflamasyonu azaltabilir ve bağışıklık sistemini dengeleyebilir. - Fonksiyonel tıbbın geleneksel tedaviden farkı nedir?
Fonksiyonel tıp, semptomları yönetmek yerine hastalığın kök nedenlerine odaklanarak bireysel tedavi sunar.
